Volgens de Oude Grieken kan de mens alleen in een polis, een stad, een volwaardig leven leiden en zijn streven naar het goede leven verwezenlijken. En nu, eeuwen later, zijn we op het punt gekomen waarbij meer dan de helft van de wereldbevolking in de stad woont. Zijn al deze (nieuwe) stadsbewoners nu beter af? In een context van een veelheid aan keuzemogelijkheden die het aanbiedt en de constante risico’s die op de loer liggen proberen de inwoners zich de stad eigen te maken. Het is hun natuurlijke omgeving geworden, een landschap dat we zelf gecreëerd hebben en continu aan het vormgeven zijn. Dat is het onderwerp van Experimentadesign 2008.
Het is zondagmiddag en ik kom met het pontje aan in Amsterdam Noord. Ik ben op zoek naar Hotel Experimenta van Jan Konings. Voor een huis met een grote tuin met een hoog hek eromheen wappert een experimentadesign vlag. Als je goed kijkt zie je een klein lichtblauw gebouw in de tuin staan. Door de tuin loop ik naar het hotel. Ik voel me er ongemakkelijk bij, dit is iemands private ruimte. Het hotel is leeg. Ik kijk door de ramen, om te ontdekken dat er niet veel meer staat dan een bed. En dat heeft een reden. De hotelgasten moeten de faciliteiten die een ‘normaal’ hotel aanbiedt, zelf zoeken in de omgeving. Bij het café-restaurant om de hoek, de wasserette een paar straten verderop, en niet te vergeten, bij de inwoners van dit stukje stad.
In een interview met Jan Konings vertelde hij me dat hij al langer bezig is met hotels. Aanleiding is de Nederlandse wetgeving, het is verboden om in de openbare ruimte te slapen. Als kunstenaar kan hij mensen de mogelijkheid geven om op bijzondere openbare plaatsen te overnachten. Een van de projecten is Hotel Experimenta. Om een goed leven te leiden in de stad maakt de stedeling keuzes. In een stad leven betekent in delen van de stad leven. Ieder creëert zijn eigen stad. Net als de stedelingen die zich de stad eigen maken, creëren de gasten een eigen omgeving voor zichzelf rondom het hotel.
Ik woon in Amsterdam, maar in dit stuk kom ik nooit. Als ik naar de pont loop, terug naar ‘mijn’ stad, passeer ik de boombench van NLarchitects, het is ook onderdeel van experimentadesign. Een groep jongens met scooters speelt muziek af op de muziekinstallatie in de bank. Een heel ander gezicht dan het verborgen, nu verlaten hotel. De boombench is heel direct, makkelijk te begrijpen en toegankelijk. Hotel Experimenta is veel minder toegankelijk, het vraagt iets terug. Het vraagt om na te denken over de verschillende lagen van het werk. Het hotel staat er, maar het is aan de bezoeker om het in te vullen, ‘er iets van de maken’. Dit geeft de bezoeker vele mogelijkheden. De stedelingen, de hotelgasten en de bezoekers hebben een ding gemeen: ze worden uitgedaagd om zich de stad, de omgeving of het werk eigen te maken.
Op onderstaande link is een filmpje te zien dat ik tijdens mijn bezoek aan Hotel Experimenta gemaakt heb:
posting by Susan Kooi