Maria Sybilla Merian
‘Over de voortteeling en wonderbaerlyke veranderingen der Surinaemsche insecten’
Alleen al vanwege de titel verdient dit boek het om goed te worden bekeken. Er gaat zoveel bewondering maar tegelijkertijd objectiviteit en bovenal precisie van uit, dat het direct mijn aandacht trekt. Evenals het formaat overigens, wat vrij groot is – daar houd ik van. Het maakt het lezen, het bekijken van de letters en de illustraties tot iets gewichtigs. Iets heel fysieks.
De titel en het formaat maken hun beloften waar. In ‘Over de voortteeling en wonderbaerlyke veranderingen der Surinaemsche insecten’ vertelt Merian in beeld en in taal op een degelijke maar heel betrokken wijze over het onderzoek dat zij deed naar insecten, tijdens haar verblijf in Suriname. Haar observaties beschrijven de werkelijkheid, maar vullen de werkelijkheid ook aan. Het is met name dat wat ik erg mooi vind aan dit boek.
Ook haar woordgebruik vind ik bijzonder. Dat gaat natuurlijk al gauw, omdat de taal die ze gebruikt in deze tijd zo ongewoon is. Maar de manier waarop ze de woorden naast elkaar zet, met een goed gevoel voor ritme, zorgen dat de zinnen me bij blijven. Vooral deze, hoewel ik die opschreef: ‘De kleine gecoleurde bladeren, dicht onder de vrucht zyn als een rood fatyn met geele vlakken vercierd, de kleine uitspuitzels aan de kanten groeijen voort als de rype vrucht afgeplukt is, de lange blaaden zyn van buiten ligt zee groen, van binnen gras groen, aan de kanten wat roodachtig met scharpe doornen voorzien.’ De tekening begeleidt de tekst perfect; de twee slagen er wat mij betreft in om naast elkaar hetzelfde en toch ook een ander verhaal te vertellen. Geen van de twee maakt de ander overbodig. Ze vormen samen een charmant geheel.
post by Rosa Smalen